Nabijheid

Veel mensen met een verstandelijke of psychische beperking hebben een lage sociaal-emotionele ontwikkeling. Dit betekent simpel gezegd dat volwassen mensen in sommige opzichten dingen waarnemen, verwerken of handelen op het niveau van een kind. Begeleidingsmethodieken spelen hierop in. Er zijn namelijk verschillende fasen waarin een mens een passende benadering nodig heeft.

Hoe zit het dan met de omgeving?

Is nabijheid de norm? Of wordt van een kleuter gevraagd om actief ondersteuning te zoeken? Nee, die zou zich eerder vreemd gaan gedragen. Om de eigen behoeften te kunnen signaleren en benoemen is namelijk een bepaald ontwikkelingsniveau vereist.

Onderschat de mogelijkheden van een passende woon- en leefomgeving niet!

Nabijheid in de zorg is belangrijk, niet alleen voor mensen met een verstandelijke of psychische beperking, maar ook voor oudere mensen.

Wat iemand aankan, is van verschillende factoren afhankelijk.

Als aan de basisbehoeften zo goed mogelijk kan worden voldaan, is iedereen weerbaarder, minder kwetsbaar en kan hij of zij zijn kwaliteiten ontwikkelen.

In de woonomgeving van mensen die permanent op een lager niveau functioneren – en net zoals bij ieder mens zijn er goede en minder goede dagen – wordt veel gevraagd.

Er wordt verwacht dat ze om ondersteuning kunnen vragen, dat ze de zorgverlener kunnen opzoeken, of dat ze even kunnen wachten omdat hun beurt nog moet komen. Er wordt verwacht dat de prikkels in de omgeving elke dag op dezelfde manier worden waargenomen en dat er voorspelbaar wordt gereageerd.

Als de zorgverlener in zicht is, kan even wachten makkelijker worden. Er kan duidelijk gemaakt worden:

 'Ik zie je staan' – letterlijk en figuurlijk.

Als de groepsruimte vertrouwd is en er de mogelijkheid bestaat om zich terug te trekken, verandert dit de situatie. Alles keert om wanneer prikkels beheersbaar worden en er voldoende mogelijkheden zijn om in te spelen op de behoeften van iedereen.

Hoe doe je dit nu?

Er is geen standaardrecept. Door met een open blik de bestaande situatie te bekijken en aan te passen waar nodig en zinvol, ontstaan er kansen. Zeker wanneer het gaat om nieuwbouw of verbouwing van woongroepen.

Maar ook bij het ontwikkelen van buitenruimtes en de omliggende omgeving is het aspect van nabijheid belangrijk.